Bir tiyatro istiyorum efendim

Bugün piyasaya çıkan ‘Geleceğe Perde Açan Gelenek’ adlı üç ciltlik kitap, tarih boyunca sahip çıkmayı beceremediğimiz tiyatrolarımızın perdesini aralıyor

Muhsin Ertuğrul 1931 yılında Darülbedayi’nin 20’inci sayısında şöyle bir yazı kaleme alır: “Affedersiniz, kime hitap edeceğimi bilemediğim için baş tarafa o makamın adını yazamadım; fakat bu iyiliği yapacak kimse, Valilik mi, Belediye mi, Milli Eğitim mi, Başbakanlık mı, o makama hitap ediyorum ve diyorum ki; Ben bir tiyatro istiyorum. Bir tiyatro binası lazım; bu İstanbul şehrine her şeyden önce bir tiyatro binası lazım… Bu bina her şeyden daha mühim, hatta mezbahadan, halden, köprüden, hastaneden, hatta okuldan daha önemli. Onun için bu şehre bir tiyatro istiyorum.
Efendim, beyim, paşam; bir tiyatro, bir bina lazım. Beyoğlu’nda Fransızların Union Française denilen yuvalarında güzel bir tiyatro salonu vardır; o kadar ki Türk Musikişinasları başka sığınacak yer bulamayınca oraya iltica etmişler, konserlerini orada vermişlerdi. Bu cümlenin acılığını belki hemen kavramadınız. Tekrar edeyim; Türkiye’deyiz, Türklere bu kadar sene merkez olmuş İstanbul şehrindeyiz; musikide üstat olmuş Türk sanatkârları öğrendiklerini millete göstermek için, bir Türk tiyatrosu bulamıyorlar da Fransızların yuvalarına sığınıyorlar. (…) Türklerin İstanbul şehrinde, Amerikan, İtalyan, Alman, Fransız tiyatroları var da bir tek Türk Tiyatrosu yok. Efendiler, beyler, paşalar; Valilik mi, Belediye mi, Başbakanlık mı, bu binayı yaptırmak kuvvetine haiz makam hangisiyse ona hitap etmek istiyorum ve diyorum ki; Bir tiyatro istiyorum efendim, bir tiyatro…”
 
Üç cillte İstanbul tiyatroları
Bu uzun alıntı aslında her şeyin kısa bir özeti. Diyeceksiniz ki bu muazzam şehir İstanbul’da tiyatro salonu mu yok? Bu sorunun yanıtı sayfalar dolusu üç cilde sığmış. İstanbul 2010 AKB Ajansı Sahne ve Gösteri Sanatları Yönetmenliği projelerinden biri olan Geleceğe Perde Açan Gelenek Geçmişten Günümüze İstanbul Tiyatroları başlıklı üç ciltlik bir kitap yayımlandı.